Tai ngoài thu nhận âm thanh dưới dạng dao động không khí, truyền qua màng nhĩ và khuếch đại bởi ba xương nhỏ trong tai giữa (xương búa, xương đe, xương bàn đạp), truyền vào tai trong, đến ốc tai. Bên trong ốc tai có các tế bào lông nhỏ, đóng vai trò như "cảm biến âm thanh". Chúng chuyển các rung động thành tín hiệu điện và gửi đến não qua dây thần kinh thính giác, giúp một người có thể nghe và hiểu âm thanh.Theo thời gian, các cấu trúc này dần lão hóa, nhất là tế bào lông, tế bào thần kinh, các mạch máu khiến khả năng tiếp nhận và xử lý âm thanh suy giảm. Dây thần kinh thính giác và vùng xử lý âm thanh trong não có xu hướng lão hóa theo thời gian. Điều này lý giải vì sao người lớn tuổi nghe kém, khó hiểu người đối diện nói.
Ngoài yếu tố tuổi tác, tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn, mắc các bệnh mạn tính (như tăng huyết áp, đái tháo đường), sử dụng thuốc có hại cho tai hoặc tiếp xúc với hóa chất độc hại, cũng góp phần gây lãng tai ở người lớn tuổi. Một số bệnh như viêm tai, chấn thương vùng đầu, tiền đình kèm theo nghe kém (như bệnh Ménière), khối u trong tai cũng có thể làm suy giảm thính lực, tác động xấu đến khả năng nghe.
Dấu hiệu lãng tai thường gặp như khó khăn khi giao tiếp, hay hỏi lại, nghe đài, xem tivi với âm lượng lớn, khó cảm nhận loại âm thanh nhỏ như tiếng lá khô, tiếng nước chảy.
Ba bạn có thể bị giảm thính lực do tuổi tác, y học gọi là lão thính. Tuy nhiên, để chắc chắn, bạn nên đưa ba đến khám tại chuyên khoa tai mũi họng để nội soi tai, kiểm tra. Bác sĩ có thể chỉ định đo thính lực, đo điện ốc tai hoặc phản xạ âm học (nếu cần) để xác định nguyên nhân chính xác.
Chứng lão thính gây ra lãng tai ở người già cần được điều trị phối hợp giữa nhiều chuyên khoa như tai mũi họng, thần kinh, nội tiết. Người lớn tuổi mắc chứng lãng tai nên tới các bệnh viện có đầy đủ các chuyên khoa và trang thiết bị chuyên sâu để được khám và điều trị phù hợp.
ThS.BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng
Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Trung tâm Tai Mũi Họng
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM