Ráy tai có tác dụng làm sạch, bảo vệ và bôi trơn ống tai ngoài, diệt khuẩn, giảm nguy cơ nhiễm trùng trong ống tai. Thông thường ráy khô tự rơi ra ngoài cùng với bụi bẩn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ráy tiết quá nhiều, khô hoặc dính, có thể kết thành khối gây bít ống tai.

Nút ráy hình thành khi ráy không được làm sạch định kỳ, dính chặt và tích tụ gây tắc nghẽn ống tai. Dấu hiệu thường gặp như khó chịu, ngứa, nghe kém, ù tai hoặc nghe có tiếng chuông. Tùy tình trạng nút ráy, phụ huynh có thể xử lý tại nhà cho trẻ hoặc đến các cơ sở y tế.

Bạn nên kiểm tra tai con trước. Nếu ráy của trẻ không quá nhiều, bạn có thể lấy tại nhà bằng cách cho trẻ nằm nghiêng sang một bên, nhỏ dung dịch nước muối sinh lý natri clorid 0,9% với liều lượng khoảng 5-7 giọt mỗi lần, lặp lại 3-5 lần một ngày. Để ráy mềm, dùng khăn bông xoắn nhẹ và từ từ đưa vào bên trong tai của trẻ, tiếp tục xoắn lại để ráy theo đường xoắn ra ngoài. Khăn mềm ít có khả năng làm hại màng nhĩ.

Nếu ráy tai không tự rã ra sau 5-7 ngày nhỏ natri clorid 0,9% và vẫn còn bám chắc vào niêm mạc ống tai, bạn nên đưa con đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để được hỗ trợ. Trẻ không hợp tác có thể được bác sĩ gây mê trong 5-10 phút để lấy ráy.

Nút ráy tai không điều trị kịp thời và đúng cách có thể gây tắc nghẽn, đẩy sâu vào trong làm giảm cơ chế dẫn truyền âm thanh, ảnh hưởng đến thính lực. Trẻ nhỏ có nút ráy thường giảm tiếp nhận âm thanh, không được tiếp xúc âm thanh đều và đủ cường độ nên chậm nói. Nút ráy tai còn có thể gây ù tai, đau tai do viêm ống tai ngoài. Trường hợp ráy tích tụ lâu ngày gây viêm hoặc loét da ống tai ngoài, dễ dẫn đến đau tai.

Để tránh ráy gây tắc nghẽn, bít ống tai hình thành nút, người lớn nên vệ sinh tai cho trẻ mỗi tháng hai lần. Với trẻ dưới 36 tháng tuổi, ba mẹ nên dùng khăn mềm thấm nước ấm lau nhẹ vành tai ngoài. Trẻ lớn hơn, tiếp xúc với môi trường bên ngoài nhiều khiến bụi bẩn, vi khuẩn có cơ hội tiếp xúc và xâm lấn vào hệ thống ống tai. Vì vậy, người lớn nên kết hợp vệ sinh tai ngoài và định kỳ đưa trẻ đi khám để lấy ráy tại các cơ sở y tế.

Lưu ý không dùng tăm bông ngoáy tai vì vô tình đẩy ráy tai vào sâu bên trong. Không được lấy ráy tai bằng sắt, chìa khóa hay nắp bút, que tăm vì dễ gây trầy xước dẫn đến viêm ống tai và nguy cơ thủng màng nhĩ, điếc.

ThS.BS.CKI Trương Trí Tường
Trung tâm Tai Mũi Họng
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM