https://vnexpress.net/cac-benh-viem-tai-ngoai-thuong-gap-4445822.html

Viêm tai ngoài gồm nhọt ống tai ngoài, viêm tấy lan tỏa ống tai ngoài, viêm sụn vành tai, chàm ống tai do vi khuẩn hoặc bơi lội, lấy ráy tai sai cách.

Viêm tai ngoài là tình trạng nhiễm trùng lớp biểu bì và lớp dưới da của ống thính giác bên ngoài, có thể liên quan đến màng nhĩ và cả loa tai. Đây là bệnh về tai mũi họng thường gặp có mức độ nghiêm trọng từ nhiễm trùng nhẹ ống tai ngoài đến viêm tai ngoài ác tính có thể nguy hiểm tính mạng.

BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng - Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM - cho biết, tai ngoài bao gồm vành tai và ống tai ngoài, được cấu tạo bởi tổ chức sụn, bọc bên ngoài là lớp tổ chức dưới da mỏng và lớp da, có hệ thống mạch máu và thần kinh phong phú. Người lớn thường mắc bệnh viêm tai ngoài nhiều hơn trẻ em, nhất là các vận động viên bơi lội. Bệnh có xu hướng gia tăng ở các nước vùng nhiệt đới có khí hậu nóng ẩm như Việt Nam. Phòng ngừa và có phương pháp điều trị đúng cách, dứt điểm giúp tránh các biến chứng nghiêm trọng như hoại tử gây ảnh hưởng đến tai giữa và tai trong.

Viêm tai ngoài là tình trạng nhiễm trùng lớp biểu bì và lớp dưới da của ống thính giác bên ngoài. Ảnh: Shutterstock

Nhọt ống tai ngoài

Nhọt ống tai ngoài là tình trạng viêm nhiễm khu trú ở một vị trí của ống tai ngoài, thường ở một bên tai. Bệnh hay gặp vào mùa hè, do tụ cầu khuẩn gây ra. Các yếu tố nguy cơ gây viêm ống tai ngoài bao gồm ngoáy tai bằng vật cứng, bẩn, gây xước da ống tai, do viêm ở nang lông hay tuyến bã.

Các triệu chứng đặc hiệu của bệnh bao gồm đau tai, đau ngày càng tăng dữ dội, đau tăng khi nhai, ngáp, đau nhiều về đêm, nghe kém tiếng trầm, thường kèm theo ù tai, có thể sưng tấy ở nắp tai hoặc sau tai, sốt nhẹ hoặc sốt cao khi viêm tấy lan tỏa. Ống tai mới đầu sưng đỏ, chạm vào rất đau sau đó sưng to dần và một phần ống tai bị che lấp, xung quanh tấy đỏ, ở giữa mọng mủ trắng. Nhọt ống tai ngoài có thể tự khỏi nhưng hay tái phát.

Bác sĩ Hằng cho biết, có thể điều trị nhọt ống tai ngoài tại chỗ bằng cách chườm nóng, giảm đau và dùng dung dịch sát trùng thoa vào đầu nhọt. Khi nhọt đã mưng mủ trắng thì chích nhọt, nặn mủ sau đó sát khuẩn kỹ kết hợp uống thuốc kháng sinh và giảm đau. Bác sĩ Hằng khuyến cáo, người bệnh nên thận trọng khi tự xử lý nhọt tại nhà, tốt nhất nên đến cơ sở y tế để được xử lý chuyên khoa, tránh nguy cơ nhiễm trùng.

"Để phòng ngừa nhọt ống tai ngoài, chúng ta cần giữ vệ sinh cho ống tai bằng cách dùng bông tăm thấm khô tai sau khi tắm hoặc bơi lội, không sử dụng vật sắc nhọn để ngoáy tai. Tốt nhất mọi người không nên lấy ráy tai ở nơi cắt tóc để tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh", bác sĩ Hằng khuyên.

Viêm tấy lan tỏa ống tai ngoài

Viêm tấy lan tỏa ống tai ngoài là tình trạng viêm nhiễm lan tỏa khắp ống tai ngoài, nguyên nhân thường gặp nhất là do bơi lội, tắm biển. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm ngoáy tay, bị nước, cát, bụi bẩn chui vào tai gây sang chấn nhỏ ở ống tai ngoài hoặc do dịch mủ ở tai giữa bít, đọng trong ống tai.

Triệu chứng thường gặp nhất là lúc đầu ngứa trong ống tai sau trở nên nóng, rát như bỏng, vài ngày sau đau dữ dội; nghe kém và ù tai. Kéo vành tai, ấn nắp tai gây đau tăng rõ rệt; da ống tai phù nề đỏ sau đó ống tai bị chít hẹp lại do sưng nề và ứ dịch vàng, có thể bong từng đám biểu bì trắng; da bị hoại tử gây sẹo chít hẹp hay sùi lấp ống tai ngoài nếu không được điều trị sẽ thành mủ.

Theo bác sĩ Hằng, phương pháp điều trị viêm tấy tai lan tỏa chủ yếu là làm giảm các triệu chứng đau nhức, chống viêm, nhiễm trùng. Người bệnh có thể được đặt bấc thấm thuốc kháng sinh vào ống tai ngoài để giảm đau tại chỗ, kết hợp dùng thuốc uống kháng sinh, thuốc chống viêm và giảm đau.

Bác sĩ đang nội soi tai cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Viêm sụn vành tai

Viêm sụn vành tai là tình trạng ứ thanh dịch giữa sụn và màng sụn hoặc viêm sụn hoại tử. Các di chứng gây ảnh hưởng tới thẩm mỹ và chức năng của vành tai có thể xảy ra nếu tình trạng viêm không được xử lý kịp thời. Nguyên nhân thường do tụ máu, dịch vành tai, nhiễm tụ cầu, sau sang chấn (gãi gây xước) hoặc sau chấn thương (đụng, dập).

Các triệu chứng ban đầu ngứa rát, hơi đau nơi bị xây xát (thường ở phần trên vành tai) sau đó có biểu hiện nóng, sưng, đỏ; khi viêm tấy thành mủ đau tăng rõ, sưng ngày càng tăng, sờ nóng, làm mất các nếp sụn ở vành tai. Trường hợp viêm sụn hoại tử, bệnh nhân có thể cảm thấy đau dữ dội, sưng tấy căng mọng lan rộng cả một phần của vành tai làm mất các hố và nếp của vành tai, cả mặt trước lẫn mặt sau vành tai; vành tai co rúm ảnh hưởng đến thẩm mỹ do vỡ mủ.

Bác sĩ Hằng cho biết, tùy theo mức độ viêm, bác sĩ sẽ cân nhẵ sử dụng kháng sinh. Đối với viêm sụn hoại tử cần dùng kháng sinh phối hợp và liều cao, lưu ý cho kháng sinh chống vi khuẩn kỵ khí. Bên cạnh đó, khi mới viêm tấy da vành tai, người bệnh nên sát khuẩn vết xước bằng dung dịch sát trùng để làm giảm các triệu chứng. Để chống viêm và hoại tử sụn, bác sĩ có thể đặt bấc tẩm kháng sinh tại chỗ. Khi đã viêm mủ, hoại tử sụn, phải trích rạch rộng tháo mủ, nạo bỏ hết các mảnh sụn hoại tử và tạo hình da vành tai.

Bác sĩ Hằng khuyến cáo, người bệnh cần theo dõi sát diễn tiến của bệnh, dùng kháng sinh đầy đủ theo toa thuốc để tránh hoại tử.

Chàm ống tai (Eczema)

Theo bác sĩ Hằng, chàm ống tai thường gặp ở trẻ nhỏ do mủ, thường mủ nhầy, chảy thường xuyên hay ứ đọng mủ lâu, chàm từ ống tai lan ra vành tai; do cơ địa dị ứng, chàm có thể từ đầu, cổ lan đến vành tai và ống tai ngoài.

Các triệu chứng của bệnh bao gồm da vùng tai ngoài ngứa, mẩn đỏ, xuất hiện các mụn phỏng nhỏ chứa dịch nhầy trong. Các mụn phỏng vỡ thành các vẩy màu nâu, mỏng phủ trên bề mặt của nhọt. Nếu chàm khô thì da ngứa, mẩn đỏ, dày lên, cũng có những mảnh biểu bì nhỏ đục hoặc xám nổi thành vảy dễ bong ra. Trẻ gãi gây trầy xước da nhiễm khuẩn tạo thành chàm nhiễm khuẩn với những mụn loét nhỏ, nóng, có mủ, trên bề mặt có vẩy nâu cứng, có thể gây viêm tấy rộng cả tổ chức dưới da vùng sau tai, thái dương.

Bác sĩ Hằng hướng dẫn cách điều trị chàm ống tai là cần lau sạch mủ ở ống tai, sau đó bôi thuốc tại chỗ. Ngoài ra, phụ huynh cần tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng cách bồi bổ và chống dị ứng.

Lấy ráy tai bằng vật sắc nhọn dễ gây tổn thương tai dẫn đến viêm và nguy cơ nhiễm trùng lan rộng. Ảnh: Shutterstock

Trong việc phòng ngừa, bác sĩ Hằng khuyến nghị, cha mẹ không nên sử dụng vật sắc nhọn, chưa được sát khuẩn để ngoáy ống tai ngoài cho trẻ; khi có dị vật trong ống tai hoặc ráy tai nhiều phải đưa trẻ đến ngay cơ cở y tế để lấy và vệ sinh. Phụ huynh không nên tự xử trí những vết trầy xước xảy ra trên bề mặt da vành tai của trẻ.

Nguyên Phương